بررسی آستانه حرکت رسوبات غیرچسبنده حاوی مواد ریزدانه

ته نشینی رسوب در سازه های انتقال آب باعث کاهش سطح مقطع جریان و ظرفیت تخلیه دبی عبوری از مجرا می-شود؛ تعیین آستانه حرکت رسوب در طراحی کانال های آبیاری و انتقال رسوب در رودخانه های طبیعی ضروری می-باشد، روش ها و قوانین زیادی برای تخمین آستانه ی حرکت رسوبات غیرچسبنده ارائه شده است؛ برای رسوبات غیرچسبنده حاوی رسوبات ریزدانه روش های مذبور برای تعیین آستانه حرکت مناسب نمی باشند. در این تحقیق آستانه ی حرکت رسوبات غیرچسبنده ی حاوی رسوبات ریزدانه در فلوم مستطیلی با طول 12 متر و عرض و عمق 40 سانتی متر واقع در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه شهرکرد اندازه گیری گردید. بدین منظور چهار نمونه رسوب برای انجام آزمایش آستانه حرکت در سه دبی 10، 20 و 30 لیتر بر ثانیه تهیه شد، یکی از آنها رسوبات غیرچسبنده است که در این آزمایشات به عنوان نمونه شاهد در نظر گرفته شد، و سه نوع دیگر ترکیبی از 10% ، 25% و 50% رسوبات چسبنده همراه با رسوبات غیر چسبنده است. و در هر دبی، شیب فلوم به منظور ایجاد جریان یکنواخت و برقراری شرایط آستانه حرکت تغییر داده شد و داده ها توسطسرعت سنج adv در سه مقطع در طول کانال جمع آوری گردید؛ در این آزمایش هاروش های مختلف برای ارزیابی تنش برشی به کار گرفته شد، نتایج نشان داد که با نادیده گرفتن چسبندگی در روش های قبل مانند شیلدز ،گسلر و ... در درصدهای بالای رسوب ریزدانه، تنش برشی بحرانی حدود 70% کمتر تخمین زده شد. لذا بر اساس این نتایج پیشنهاد می شود روش ها و نمودارهای مرسوم برای تعیین آستانه ی حرکت در شرایط اختلاط رسوبات غیرچسبنده و چسبنده مورد بازنگری قرار گیرد.